Geweldige actie, jammer van die paar honderd doden
Over de decadente vrolijkheid rondom Palestijnse slachtoffers
Jaren geleden schreef Sywert van Lienden op wat toen nog Twitter heette, bij een nieuwsbericht over Franse gevechtsvliegtuigen die naar Syrië op weg waren om aldaar doelwitten van Islamitische Staat te bombarderen: ‘Vive la France.’
Ik moest daar toen vreselijk om lachen. Juichen om geweld, zo schaamteloos, zo pontificaal, bleek naast problematisch ook erg grappig.
Je leest op de middelbare school over Fransen en Duitsers die in 1914 de straat op gingen om te vieren dat de oorlog was uitgebroken en je denkt: wat waren dat voor mensen, hoe kun je daar in vredesnaam vrolijk over doen? En nu was daar zo’n zelfde reactie.
Het is iets anders, dat weet ik heus wel. Zij juichten om oorlog met een hele natie, Van Lienden alleen om de bestrijding van IS, voornamelijk strategische doelwitten, waar weinig tot geen burgerslachtoffers bij zouden vallen.
Maar toch. Vive la France. Helemaal uitschrijven. Op verzenden drukken. Tevreden achteroverleunen. En je geen moment afvragen: wat ben ik nu eigenlijk aan het doen?
Ik moest hieraan denken toen ik afgelopen week de reacties zag op het nieuws dat vier Israëlische gegijzelden waren bevrijd. Niets minder dan een wonder. Ik zag de foto’s van gezichten die ik eerder had gezien. Ik kende de ooggetuigenverslagen van 7 oktober, ik had het lange, ondraaglijke stuk in The New York Times gelezen. Ik kende het filmpje van die vrouw achterop een scooter, van een andere vrouw met een broek vol bloed. En ik had me afgevraagd, zoals waarschijnlijk velen met mij, of alle goede levens die er ooit waren geweest wel opwogen tegen gebeurtenissen zoals deze. Als dit kon gebeuren, had iets dan nog zin?
De bevrijde vier oogden in redelijke staat, ook dat nog. Fysiek althans. Mentaal zullen ze nooit meer dezelfde zijn. Maar dan nog. Een wonder.
Klein dingetje, in de feestvreugde: er waren vermoedelijk ruim tweehonderd Palestijnen bij de bevrijdingsactie omgekomen, onder wie wellicht ook vrouwen en kinderen. Is natuurlijk geen klein dingetje, ruim tweehonderd mensenlevens, dat is iets ondenkbaar groots. Maar als je de reacties zo’n beetje doornam, leek het dat toch: een detail. Weinig meer dan een vervelende nasmaak. Een haar in de mond. Vogelpoep op een autoruit. Liever niet, maar ach. Zul je altijd zien.
Vive la France!
Voormalig ChristenUnie-leider Gert-Jan Segers was een van de prominenten die het maar onzin vond, dat geouwehoer over die doden. Oud-Kamervoorzitter Frans Weisglas, je kon het klinken van de glazen bijna horen, bestempelde het geheel als een ‘geweldige actie’. Gewezen op het aantal Palestijnse slachtoffers, schreef hij: ‘Alle slachtoffers komen door Hamas.’ Wat zoiets betekent als: de afdeling ethische bezwaren is vandaag niet bereikbaar.
Columnist Theodor Holman plaatste in Het Parool deze regels onder elkaar:
Daar zijn vele doden bij gevallen. Sommige bronnen (Hamas en NOS) spreken van 210.
Ik vond het een mooie actie van het Israëlische leger.
En toen topmilitair Onno Eichelsheim zich bij Buitenhof afvroeg of meer dan tweehonderd doden niet een beetje veel was, werd hij teruggefloten door de formerende partijen.
Vive la France, begrepen?
Ik ben geen pacifist, laat ik dat er even bij zeggen. Pacifisme is geopolitiek voor kleuters. Ook heb ik doorgaans een hekel aan moralisme. Ik erger mij voortdurend aan mensen die op X met het vingertje wijzen en in omslachtige taal verpakken wat ze eigenlijk bedoelen: jij bent slecht. Zeker als het vingertje naar mensen zonder publieke functie wijst. Loodgieters en accountmanagers die toevallig een paar volgers hebben verzameld. Je kunt niet van iedereen verwachten dat ze hun blijdschap over die gegijzelden - nogmaals: een wonder - in precies de juiste bewoordingen gieten.
Maar van de intellectuelen in dit land - schrijvers, politici, commentatoren - mag je toch iets meer verwachten.
Verderop in zijn column stelde Holman een vraag.
Hebben we achteraf geconstateerd dat de geallieerden de Duitsers te wreed hadden aangepakt? En de Amerikanen de Japanners?
Nee!
De geschiedenis verkleind tot een dichotomie. Ja of nee. Goed of fout. Balen of juichen.
In 1914 was de toegang tot een geschiedenisboek misschien wat minder vanzelfsprekend, maar wat is jullie excuus?
Afbeelding door Bank Phrom via Unsplash
Ik ben een beetje duizelig nu. Je bent dus tegen Sywert, maar óók tegen IS, hamas en onnodige burgerslachtoffers?