Het deprimerendste stuk dat ik deze maand las
Plus: De Wit en de Brit, documentaire Zelensky, tv-programma dat mij aan het lachen maakte, hoe democratieën ten onder gaan, A Complete Unknown (2024), empathie-inzichten & meer - 11 tips in totaal
Iedere maand houd ik bij wat ik lees, kijk en beluister, en het beste daarvan zet ik in de laatste week voor je onder elkaar — vandaag dus.
Wil je dit overzicht voortaan per mail ontvangen? Schrijf je in:
(Dat deprimerende stuk vind je helemaal onderaan, nummer 11.)
FILM
1. A Complete Unknown (2024)
Een acteur die een gek stemmetje opzet om de jonge Bob Dylan te spelen. Je zou zeggen: gedoemd te mislukken, zo’n project. Maar dan onderschat je Timothée Chalamet. Hij overtuigt vanaf de eerste seconde.
Veel muziek, veel mooie mensen die achteloos roken, veel in potentie kitscherige montages die geen moment kitscherig zijn. Het is een suf woord maar ik ga het toch gebruiken: hartverwarmende film.
Kies een bioscoop waar oude mensen komen. Ze kunnen niet stil blijven zitten tijdens de liedjes, heel aandoenlijk.
COMEDY
2. LOL: Last One Laughing (Prime)
Een groep acteurs en comedians, types als Ruben van der Meer en Bram Krikke, worden zes uur lang opgesloten in een Big Brother-achtige ruimte. Ze moeten elkaar aan het lachen proberen te krijgen. Wie lacht, is af.
Comedy is vaak moeilijk te verdragen omdat je degene die graag grappig wil zijn zo zijn best ziet doen. Je voelt voortdurend: o god, het mislukt. Nu weet je bij voorbaat dat niemand lacht, of in elk geval dat iedereen zijn lachen probeert in te houden, en daardoor valt die druk weg. Die stilte, dat ongemak, biedt juist het genot.
Je hoeft de deelnemers apart van elkaar niet leuk te vinden om dit programma te kunnen waarderen.
Nils Verkooijen, die al opviel bij de serie Bodem van Eva Crutzen, stijgt hier naar grotere hoogten.
Dit is het derde seizoen. Seizoen 1 en 2 zijn net zo leuk. Of misschien nog wel leuker, want Henry van Loon deed toen mee.
ARTIKEL: INTERVIEW
3. Worden we steeds minder empathisch? (de Volkskrant)
Twee neurowetenschappers doen al heel lang onderzoek naar empathie. Journalist Kaya Bouma vraagt ze naar hun inzichten. Dat zijn er nogal wat. Over psychopaten, empathische wijsheid en waarom het soms juist goed is om je empathie te onderdrukken.
ARTIKEL: ACHTERGROND
4. The Path to American Authoritarianism (Foreign Affairs)
Ik heb niet eerder zo duidelijk uitgelegd gekregen hoe democratieën in onze tijd ten onder gaan. Aan de hand van voorbeelden zoals Hongarije en Turkije beschrijven twee politicologen (die overigens heel goed kunnen schrijven) wat de VS te wachten staat als Trump en de zijnen hun zin weten door te drukken.
PODCAST
5. Michiel Romeyn, acteur: ‘Ik snap niet dat de VPRO mij niet vraagt weer iets te maken’ (Met Groenteman in de kast)
Die titel moet je meteen weer vergeten. In elk interview zegt Michiel Romeyn iets rancuneus over de VPRO (zijn oude Jiskefet-werkgever) en boven elk interview is dat de kop. Wat dit gesprek leuk maakt, is niet dat geklaag maar de improvisaties. Zijn observaties, imitaties en typetjes die uit het niets lijken te komen en ook zo weer verdwijnen.
DOCUMENTAIRE
6. The Zelensky Story (NPO Plus)
Britse documentaireserie over Zelensky, op basis van interviews met hemzelf en zijn omgeving en fragmenten uit het verleden.
Zijn leven is opgedeeld in drie afleveringen: komiek, president, oorlogsleider. Je ziet hem tientallen jaren ouder worden, na de inval. En je beseft weer hoe onrechtvaardig het lot van Oekraïne is.
Het is lastig om de loop van de geschiedenis te zien wanneer je er middenin zit, maar deze serie slaat je ermee in het gezicht.
ARTIKEL: INTERVIEW
7. ‘Ik zie nu, net als in de 16de eeuw, een samenleving die in een staat van ontreddering raakt’ (de Volkskrant)
Een historicus die onze tijd een keer met iets anders vergelijkt dan met de jaren dertig — ook weleens fijn. René van Stipriaan schreef een biografie over Willem van Oranje en weet dus veel van de zestiende eeuw. (Ja, Van Oranje komt uit de zestiende eeuw, ik heb het nog even opgezocht voor de zekerheid.) Hij ziet gelijkenissen tussen toen en nu. Zo legt hij de opkomst van pamfletten, waar de gevestigde orde zich destijds geen raad mee wist, naast die van sociale media.
DOCUMENTAIRESERIE
8. De Wit en de Brit (VPRO, NPO Start)
Populisten lijken niet veel meer te doen dan te schreeuwen. Waardoor je nog weleens vergeet hoe concreet en verwoestend de gevolgen van hun woorden zijn. Tim de Wit duikt in de puinhoop die de Brexit was en nog altijd is om je daarvan op de hoogte te stellen. Nu denk je misschien: zware kost. Maar dat valt mee. Het gaat ook over De Wit zelf. Zijn paniek als hij live moest voor de NOS. De politieke verdeeldheid onder zijn Britse vrienden. Zelfs over zijn liefdesleven.
COLUMN
9. Even terug naar huis (Frits Abrahams, NRC)
Om niet in herhaling te vallen zal ik het kort houden: Frits Abrahams schreef weer iets moois.
VIDEO
10. Former MI6 boss on Trump, Putin and a 'new era' for international relations (YouTube)
Alex Younger was lange tijd hoofd van de Britse geheime dienst, en dat is te merken. Bij de BBC neemt hij de nieuwe geopolitieke verhoudingen door. Hoe Trump in elkaar steekt. Waarin hij verschilt van Poetin. Waarin hij lijkt op Poetin. Wat Europa te doen staat. En allemaal uitgelegd in een haast meditatief tempo.
Een kortere versie met alleen Youngers bijdragen vind je hier.
COLUMN
11. Vervelend om te zeggen, maar we zijn in gevaar. Misschien is despotisme het winnende model (Kustaw Bessems, de Volkskrant)
Kustaw Bessems beschrijft heel koeltjes wat ons mogelijk te wachten staat nu Trump bij Poetin op schoot is geklommen. Verreweg het deprimerendste stuk dat ik deze maand las. Helaas heb ik hem niet op hysterie kunnen betrappen.
En dan nog dit
Historicus Timothy Snyder legt in deze video de relatie tussen miljardairs en radicaal-rechts op zo’n manier uit dat ik Elon Musk beter ben gaan begrijpen.
Hoe werkt de Europese Unie ook alweer? Ja, vraag ik me ook weleens af, hoef je je niet voor te schamen. Hier een opfrisser in het AD.
Deze campagne van 113 Zelfmoordpreventie.
Journalisten, stop eens met dat laffe gebruik van het woord omstreden.
Comedian Sezgin Güleç ontdekt live op de radio wie het nieuws voorleest.
Goeie mini-anekdote over Louis van Gaal.
Dank aan Joshua Livestro, Tim de Wit en mijn schoonmoeder voor hun tips.
(Tim de Wit tipte op X het interview met Alex Younger, niet De Wit en de Brit. Ja, hij tipte vast ook De Wit en de Brit, maar ik ga mensen niet bedanken voor het aanbevelen van hun eigen werk, het zal even lekker worden.)
Afbeelding door Bank Phrom via Unsplash.