Pas op, oorlog maakt gelukkig

Over oorlog als spel om het leven spannend en opwindend te maken

Wat de Duitse schrijver Sebastian Haffner erg goed kan, is het blootleggen van de aantrekkingskracht van oorlog. Daarbij spaart hij zichzelf niet. In zijn autobiografische werk Het verhaal van een Duitser, 1914-1933, beschrijft hij haast liefdevol het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog, dat hij meemaakte als zevenjarige.

Eigenlijk is meemaken te sterk uitgedrukt. Het enige wat hij er in de praktijk van merkt, is dat de familievakantie in de Duitse bossen vroegtijdig wordt beëindigd. Verder blijft de oorlog grotendeels beperkt tot cijfers op een schoolbord bij een politiebureau, een paar straten van zijn huis.

Maar dat is juist de reden waarom hij als kleine jongen zo dol is op die oorlog. Wat in de loopgraven gruwelen zijn waar soldaten aan doodgaan of nooit meer overheen komen, zijn voor de kleine Sebastian een hobby. ‘Ik kwam er al snel achter dat hier een spel gaande was dat zich bij uitstek leende om het leven spannend en opwindend te maken,’ schrijft hij.

Dat geldt niet alleen voo…