Waarom je vaker bloedchagrijnig mag zijn
Een leerzaam conflict in realityshow Gestrand Op Honeymoon Island
In de zesde aflevering van Gestrand Op Honeymoon Island, een realityshow op Videoland waarin twee vreemden met elkaar trouwen waarna ze op een onbewoond eiland worden gedropt - vraag me niet waarom - zit Anna Lucia met zichzelf in de knoop.
Ze ergert zich aan de manier waarop Roy, de man aan wie ze gekoppeld is, de afwas doet. Ook kan ze het niet uitstaan dat de eetborden kwijt zijn. Kortom, Anna Lucia is chagrijnig. Maar dat wil ze niet aan zichzelf toegeven. En ook niet aan Roy.
‘Is er iets?’ vraagt hij.
‘Nee, laat maar gewoon.’
Dit zal voor veel stellen een herkenbare uitwisseling zijn. Of het een typisch verschil is tussen mannen en vrouwen, zoals het cliché wil, betwijfel ik. Het gebeurt ook vaak genoeg andersom, alleen ziet het chagrijn van de man er doorgaans anders uit. Die zegt niet: laat maar. Die zegt: Joey Veerman kan er helemaal niets van.
De reactie van Roy voldoet eveneens aan de verwachtingen.
‘Heb ik weer wat gedaan?’ zegt hij. ‘Wat doe ik nou fout dan?’
Dit is geen vraag, dit is een conclusie. Binnen enkele seconden heeft nieuwsgierigheid plaatsgemaakt voor zelfbescherming. Hij kent de oorzaak van haar slechte humeur niet en dat beangstigt hem. Dus valt hij aan.
‘Nee, het is niks,’ zegt Anna Lucia, zichzelf ingravend. ‘Laat maar gewoon, we hebben het er straks wel over.’
‘Maar we hebben het er toch over gehad dat we moeten communiceren?’
‘Dat hoeft nu niet in het moment toch?’
Er is weinig zo moeilijk als toegeven dat je chagrijnig bent. Na afloop toegeven dat je kortgeleden chagrijnig was, dat gaat nog net. Dan kun je er je hoofd bij schudden, waarmee je laat weten: ik was mezelf niet. Maar op het bewuste moment, als je nog onder invloed bent van de gevoelens die je zelf eigenlijk ook niet begrijpt, dan voelt het als capituleren, als toegeven dat je onredelijk bent.
Anna Lucia besluit een rondje te gaan lopen. Ze doet aan yoga. Maar het slechte humeur gaat niet weg. Ze blijft erin vastzitten. Als Roy een kokosnoot komt brengen die hij voor haar heeft klaargemaakt, wil ze die het liefst uit zijn handen slaan.
Dat doet ze niet. Dat mag ze niet van zichzelf. Alle ergernissen blijven onbesproken. Nog altijd kokend van woede neemt ze het geschenk aan. Ze lacht erbij en biedt haar excuses aan, waarvoor precies blijft onduidelijk.
‘Het is prima,’ zegt Roy.
In interviews tussen de scènes door - zoals dat gaat, bij reality - legt Anna Lucia uit hoe dit werkt in haar hoofd. Ze vertelt dat ze ‘echt een beetje geïndoctrineerd’ is door de yogaschool. Daar heeft ze namelijk geleerd dat je nooit met je vinger naar iemand anders mag wijzen, je moet het altijd bij jezelf houden.
Het is een van de grote zondes van de zelfhulpindustrie: de verspreiding van het idee dat je het altijd bij jezelf moet zoeken. Dat je boven je gevoelens kunt uitstijgen. Dat iedere ergernis, elk spoor van onredelijkheid, moet worden ingeslikt. Zo wordt het uiteraard nooit genoemd, inslikken. Er gaat een spiritueel sausje overheen. Terug naar je hart. De warmte voelen. De negativiteit laten opgaan in de oceaan van liefde die het universum is, was en altijd zal zijn.
Voor de meeste mensen werkt dit voor geen meter. Want die onredelijkheid verdwijnt niet ineens, die gaat naar binnen. Die vreet aan je ziel.
Anna Lucia heeft de afgelopen jaren geleerd om naar haar lichaam te luisteren, vertelt ze. Dat was de opdracht van de goeroes waartegen ze opkeek: voelen, en vervolgens uitzoeken wat die gevoelens betekenen, wat ze over jou zeggen. Deze filosofie gaat uit van de gedachte dat elk gevoel een zinvolle, logische oorsprong kent. Terwijl sommige gevoelens niet veel meer zeggen dan dit: hoe jij afwast, daar word ik woedend van.
Afbeelding via Videoland op YouTube