Dagboek van een bergbeklimmer die zijn nek brak
Plus: Gladiator II, meneer Knoops (89), het geheim van Trump, het beste stuk over de rellen in Amsterdam, profiel van een eigenwijze rechter, een podcast over ongelijkheid & meer - 9 tips in totaal
Elke maand houd ik bij wat ik lees, kijk en beluister, en het beste daarvan zet ik in de laatste week voor je onder elkaar — vandaag dus.
Wil je dit overzicht voortaan per mail ontvangen? Schrijf je in.
FILM
1. Gladiator II (2024)
Och, wat is het toch zonde dat er in Hollywood zoveel miljoenen opgaan aan matige actiekomedies en de zoveelste superheldenfilm. Gladiator II voelt als een tijdmachine naar de jaren waarin dat geld nog werd uitgegeven aan grote verhalen met prachtige decors en de beste acteurs.
Er valt genoeg op het script aan te merken, de CGI vliegt af en toe de bocht uit en de vrouwelijke hoofdrolspeler maakt er een potje van, maar wat een genot aan beeld en geluid. (En aan Denzel Washington.)
Achteroverleunen en ondergaan. In de bioscoop, zeg ik daar nadrukkelijk bij. Waag het niet om deze film op een kleine tv te kijken.
COLUMN
2. ‘U bent echt geweldig’, jubel ik, terwijl ik hem in de rolstoel voortduw (Thomas van der Meer, de Volkskrant)
‘Je moet weten: ik ben van eenvoudige komaf. Ik had nooit gedacht dat ik nog eens in een groot huis met personeel zou komen te wonen.’
Thomas van der Meer is niet alleen schrijver, hij werkt ook in een verzorgingstehuis. Dat is sowieso al fijn, een columnist die meer te vertellen heeft dan alleen welke minister deze week zou moeten aftreden. Maar dit is een hoogtepunt. Van der Meer maakt kennis met meneer Knoops (89), de nieuwste bewoner.
Toevallig stond er vorige maand een mooi interview door Sara Berkeljon met Van der Meer in de Volkskrant. Ook een aanrader.
PODCAST
3. What’s Wrong With Donald Trump? (The Ezra Klein Show)
There is something undeniably electric to watch someone unchained from the bundle of inhibitions the rest of us carry around.
Tot voor kort hadden vrijwel alle politici een filter, legt New York Times-journalist Ezra Klein uit in deze podcast. Ze wisten wat ze wel en niet konden zeggen. Iemand als Obama lijkt geen filter te hebben — zo soepel, zo charismatisch is zijn voorkomen — maar het is er wel degelijk. Hij kan er gewoon heel goed mee overweg.
Wat maakt Trump nu zo aantrekkelijk? En zo gevaarlijk? Volgens Klein geldt voor beide vragen hetzelfde antwoord: zo’n filter heeft hij niet.
Ja, ik weet het, je wordt inmiddels gek van Trump. Maar deze analyse treft Wilders net zo goed — en al die andere succesvolle demagogen wereldwijd.
Ook te lezen als artikel.
ESSAY
4. Na het geweld in Amsterdam is het alsof alle gevoel voor verhoudingen is verdwenen (Kustaw Bessems, de Volkskrant)
Maar zo gaat het met polarisatie: in je drift om de tegenpartij te corrigeren kom je al gauw zelf uit het lood te staan. De Amsterdamse burgemeester Halsema lijkt een van de weinigen die in plaats van een politieke opponent de rechtsstaat als ijkpunt neemt.
We waren nog maar net bekomen van alle duiding na de winst van Trump toen er op een ochtend filmpjes opdoken van wat leek op een aanval op Joden in Amsterdam. Er brak een mediachaos los die al gauw iets buitengewoon smerigs kreeg.
En toen verscheen dit essay van Kustaw Bessems, waarmee hij vrijwel alle andere analyses overbodig maakte.
Het is een persoonlijk verhaal — Bessems is zelf Joods — en tegelijkertijd een beschouwing van op hol geslagen polarisatie in het algemeen.
Marcel Möring voegt hier iets belangrijks aan toe. Hij beschrijft in De Groene wat er viezig en zelfs gevaarlijk is aan het gedweep van (radicaal-)rechtse politici met hun eigen zogenaamde bescherming van de Joodse Nederlander.
Oké vooruit, mijn eigen stuk mocht er ook best wezen.
COLUMN
5. The age of the partial outsider (Janan Ganesh, Financial Times)
Niet doorvertellen aan de keurige lezers van de Financial Times, maar dit is in veel opzichten een zelfhulpstuk. Enneagram voor intellectuelen. (Dat zeg ik met eerbied.) Janan Ganesh duikt in een persoonlijkheidstype. Of eigenlijk meer een type mens in relatie tot zijn omgeving: de relatieve buitenstaander, die tegenwoordig de successen aaneenrijgt. Vermakelijk en inzichtelijk.
ARTIKEL: INTERVIEW
6. Genocide- en antisemitisme-expert Amos Goldberg: ‘In Gaza is een genocide gaande’ (NRC)
De vraag of de oorlogsmisdaden van Israël in Gaza een genocide genoemd kunnen worden, vind ik meestal afleiden. Zo’n discussie is, gek genoeg, al snel een manier om juist niet te hoeven bespreken wat zich daar afspeelt. Als je je kunt verschuilen achter een of andere juridische bepaling van genocide, hoef je het niet te hebben over seksueel misbruik, of hongersnood, of dode kinderen.
De conclusie van Goldberg in dit interview (wél genocide) is voor mij dan ook niet het belangrijkst. Wat indruk maakt, is de kalmte waarmee hij beschrijft wat Israël uitvoert, en de nauwkeurigheid van zijn morele oordelen.
PODCAST
7. Wordt Nederland een ‘erf-ocratie’? Over ongelijkheid en sociale mobiliteit (Zo simpel is het niet - Stellinga & Schinkel over economie)
Marike Stellinga en Maarten Schinkel, twee economen van NRC, hebben een podcast. In deze aflevering leggen ze eerst uit waarom het wel meevalt met de ongelijkheid in Nederland. Om vervolgens het tegendeel te bewijzen. Je blijft achter met het gevoel dat we ons ergens bovenaan een glijbaan bevinden die ons rechtstreeks naar een klassenmaatschappij zal katapulteren. Ik overdrijf, maar minder dan je denkt.
(Het blijft een wonder dat het linkse partijen niet lukt om hier de aandacht op te vestigen.)
ARTIKEL: PROFIEL
8. Niemand iets verschuldigd (Thijs Kleinpaste, De Groene Amsterdammer)
Er is geen epische strijd tussen hypocrisie en waarheid; hoogstens is er een strijd tussen eeuwig naar hypocrisie afbuigende pretentie en cynisme.
Een goed profiel gaat over veel meer dan alleen de persoon die wordt besproken. Dit is zo’n profiel.
Clarence Thomas is de langstzittende Supreme Court-rechter van de Verenigde Staten. Hij is tevens Trumps trouwste bondgenoot in dat gezelschap. Maar, schrijft Kleinpaste: ‘Het pad dat Thomas bewandelt valt in dit politieke moment weliswaar samen met dat van Trump, maar hij bewandelt het al minstens vijftig jaar.’
Over racisme, Malcolm X en de hypocrisie van liberals.
DAGBOEKFRAGMENTEN
9. ‘It has been a year since I felt joy’: Paul Sagar on coming to terms with the climbing accident that paralysed him (The Guardian)
Paul Sagar (37) — niet de persoon op de foto, sorry, ik heb alleen budget voor gratis beeld — is een Britse politicoloog met een obsessie voor bergbeklimmen. In 2023 valt hij in het Schotse dorp Glencoe twintig meter naar beneden en breekt zijn nek. Hij raakt grotendeels verlamd. Zijn handen werken alleen gedeeltelijk, hij heeft een technisch hulpmiddel nodig om spraak naar tekst om te zetten.
Zestien maanden lang houdt hij een dagboek bij. Waarin hij met confronterende precisie — en nergens sentimenteel, hoe krijgt hij het voor elkaar — beschrijft wat hij vanuit dat weigerende, eenzame lichaam doormaakt. The Guardian publiceert een selectie.
Wil je meer van hem lezen, hier is zijn Substack.
Dank aan Lena Bril, Jan Postma, Merijn Oudenampsen en Mark Lievisse Adriaanse voor hun publiekelijk gedeelde tips.
Afbeelding via Unsplash door Jeff Willemyns.