Dit is met afstand de beste EK-show
En 7 andere lees-, kijk- en luistertips van deze maand
Goedemiddag abonnee,
Op de laatste donderdagochtend van de maand zie je de mensen op straat al een beetje onrustig worden: vandaag zou zomaar eens het maandoverzicht van Dave Schut kunnen verschijnen.
En inderdaad, hier zijn we.
Ik had eigenlijk verwacht dat het EK voetbal deze lijst zou domineren (om niet te zeggen verpesten); dat ik voor andere vormen van kunst dan wel vermaak geen tijd zou hebben. Maar dat blijkt mee te vallen. Slechts één EK-gerelateerd programma heeft de definitieve lijst gehaald.
(Tip voor de mensen met een EK-obsessie, die deze weken niets anders dan voetbalcontent willen consumeren: helemaal naar beneden scrollen.)
Daar gaan we!
SERIE
1. En helt vanlig familj (Netflix)
Niet schrikken van de titel, dat is Zweeds. A Nearly Normal Family, is de gangbare Engelse variant. De naam is goed gekozen, want zoals elk ogenschijnlijk normaal gezin komt daar verandering in wanneer het onder hevige druk wordt gezet. In dit geval bestaat die druk uit een mogelijk verband tussen de dochter en een moord - meer zal ik niet verklappen.
Ik vind het heerlijk om een gezin kapot te zien gaan. (Een fictief gezin, wees gerust.) Kabbelende levens die van de ene op de andere dag overhoop worden gegooid. Ouders die tot wanhoop worden gedreven, die dingen doen waartoe ze zichzelf nooit in staat hadden geacht: smullen.
En helt vanlig familj is een typische Scandinavische crimeserie, alleen dan iets beter dan de concurrentie. Rechtbank- en familiedrama, thriller en misdaad ineen.
ARTIKEL
2. Migranten seksueel uitgebuit: ‘In Tunesië zijn zwarte vrouwen als poppen’ - Faïrouz ben Salah (NRC)
Zodra je een woord als vluchtelingen schrijft, klikken de meeste mensen weg. Ik wil je vragen dat niet te doen. Ik wil je vragen om je in plaats daarvan iemand voor te stellen die op de veranda van zijn vakantiehuis in Italië - kaasje op tafel, glas wijn in de hand - betoogt dat een beschaafd land als Nederland het aan zichzelf verplicht is om vluchtelingen op te vangen. Ongeacht de gevolgen.
Irritant hè?
Heel irritant, dat vrijblijvende, tot niets verplichtende humanisme.
Maar dan mijn volgende verzoek. De ergernis die je voelt, projecteer die nu eens op iemand die op een ander terras met zo’n zelfde glas wijn in zijn hand het tegendeel beweert. Dat het niet kan. Dat Nederland vol zit. Dat we die arme stakkers echt alleen in de regio van enige hulp kunnen voorzien. En lees dan dit stuk.
3. Toen een juicekanaal mijn wereld op zijn kop zette, dacht ik dat de waarheid me zou redden. Helaas - Angela Wals (de Volkskrant)
Er is weinig zo schadelijk dat tegelijkertijd zo massaal sociaal geaccepteerd wordt als juicekanalen. Hele gezinnen worden te gronde gericht omdat mensen die geld willen verdienen doen alsof ze een moraal hoog proberen te houden.
Vreemdgegaan? Dan moet je kapot. Een paar berichtjes gestuurd aan iemand die je vermoedelijk opzettelijk in de val heeft laten lopen? Dan voor de zekerheid ook. Heb je kanker, heeft je dochter een alcoholverslaving of is je hond dood? De wereld heeft het recht dat te weten. En blijkt er bij nader inzien niets van waar? Ach ja, kan gebeuren.
Heel goed dat er nu eindelijk een slachtoffer van deze gekte is die duidelijk maakt wat deze ogenschijnlijk vrolijke heksenjacht aanricht in de praktijk.
COMEDY
4. Baby J - John Mulaney (2023, Netflix)
Al na een paar minuten wist ik dat deze comedyspecial een plek in deze lijst zou krijgen. De Amerikaanse stand-upcomedian John Mulaney opent zijn voorstelling met de mededeling dat hij als klein jongetje hoopte dat een van zijn grootouders zou komen te overlijden, zodat hij wat meer aandacht zou krijgen op school. Deze persoonlijke beerput gaat de rest van het anderhalf uur niet meer dicht.
Mulaney heeft een drugsverslaving. Hij kwam in een uiterst diep dal terecht, krabbelde met hulp van vrienden overeind en maakte vervolgens deze voorstelling. Hiervoor stond hij bekend om ludieke, joviale comedy. Die tijd is voorbij. Hij heeft zijn eigen slechtheid ingezien en wil daar graag over vertellen.
Zomaar een citaat: ‘When I’m alone, I’m with the person that tried to kill me.’
En toch is de voorstelling licht als een veertje.
COLUMN
5. Advies - Rebekka de Wit (De Groene Amsterdammer)
‘Je kunt een ander niet redden.’ Het is zo’n levenswijsheid die je op verjaardagen hoort, of bij besprekingen over een familielid dat aan de grond zit. Het is een wijsheid waarin ik zelf geloof. En dat is gevaarlijk, want wanneer je in een wijsheid gelooft, ga je de inhoud letterlijk nemen en denk je er nooit meer grondig over na. Je kunt een ander niet redden, zeg je tegen jezelf, en je haalt je schouders op, gaat lekker door met je eigen leven. Tot je op een dag deze column van Rebekka de Wit leest.
6. Vrienden - Sarah Sluimer (NRC)
Altijd als ik iemand hoor beweren waar je wel en niet over zou moeten schrijven - niet over jezelf, niet over je kat, niet over de buurman - denk ik: jij begrijpt er helemaal niets van. Het is niet het onderwerp dat de kwaliteit van een stuk bepaalt, het is de relatie tussen het onderwerp en de schrijver. Zo zou je bijvoorbeeld kunnen stellen dat een column over Forum voor Democratie, in juni 2024, als zo’n beetje alle columns over FvD al zijn geschreven, een buitengewoon slecht idee is. Nog erger: een column over Thierry Baudet; wat je ook verzint, we hebben het al gelezen. Maar dan doet Sarah Sluimer toch iets nieuws.
DOCUMENTAIRE
7. Jochem Myjer - Nog eentje dan (Het Uur van de Wolf, NPO Start)
De jaren waarin ik graag naar Jochem Myjer keek, liggen ver achter ons. Het was vermoedelijk de tijd waarin hij die paar imitaties bij de Mike & Thomas Show zo goed deed. Myjer biedt vrolijk cabaret voor de hele familie, en daar ben ik als volwassene te verdorven voor.
Maar wat blijkt nu: je hoeft het werk van een cabaretier niet fantastisch te vinden om onder de indruk te zijn van een documentaire over zijn werkwijze. Nog eentje dan kwam voorbij in een interview met Myjer door Ron Rijghard in NRC:
In de onthutsende documentaire over de laatste weken van de tournee […] is te zien hoe volkomen gesloopt hij is na optredens, tot huilens aan toe. Zichzelf zo terug te zien, opende hem de ogen: zo kon het niet verder.
Kijk, dat wilde ik zien. En Rijghard heeft geen woord gelogen. Nog eentje dan is een documentaire over perfectionisme, over de druk die iemand zichzelf kan opleggen. Want, zo dacht ik tijdens het kijken, een kunstenaar streeft niet naar de goedkeuring van zijn publiek; hij streeft naar de goedkeuring van zijn meest onzekere zelf.
TALKSHOW
8. Rondje EK - Voetbal International (YouTube)
‘Jij maakt het ongemakkelijk,’ zegt Süleyman Öztürk tijdens de vierde aflevering van Rondje EK tegen presentator Matthijs Vegter.
‘Daar houd ik van,’ antwoordt Vegter, ‘dat weet je.’
De drijvende kracht achter deze voetbaltalkshow, uitgezonden als livestream op YouTube maar voor normale mensen ook gewoon achteraf terug te kijken, is de chemie tussen Öztürk en Vegter. Öztürk is het orakel, je gooit er een vraag in en hij begint te vertellen. Over looplijnen, voorassists en Wout Weghorst.
Dat klinkt saai, en als er een andere presentator zit dan Vegter, is het ook vaak saai. Maar Vegter is speels. Hij deelt prikjes uit, geeft met een schunnige glimlach precies de juiste voorzet. En dan komt de Öztürk los die je wil zien, als kijker: de intuïtieve analist die balanceert op het randje van ernst en ironie. Dan gaat het ineens over drank, seks of klusjes in huis. En vervolgens toch weer over N’Golo Kanté. Allemaal omdat Vegter, in tegenstelling tot vrijwel alle presentatoren op de landelijke tv, niet bang is voor ongemak, voor stilte, voor de momenten waarop contact tussen mensen meer wordt dan iets wat van tevoren is uitgeschreven. Met afstand de beste Nederlandse show van dit EK.
Eerdere maandoverzichten
Mei 2024 - Mijn nieuwe favoriete podcastduo
April 2024 - Waarom je de serie Baby Reindeer moet zien
Maart 2024 - De wijze lessen van Daniël Arends: ‘Ik ben goed geworden omdat ik zo lang dacht dat ik slecht was’
Nog steeds trek? Dan kun je mijn andere stukjes van juni proberen (als ik zo vrij mag zijn)
20 juni 2024: Wat we kunnen leren van Charles Darwin
13 juni 2024: Geweldige actie, jammer van die paar honderd doden
6 juni 2024: Ik was een jongetje dat zijn moeder kwijt is
Afbeelding via Voetbal International op YouTube